PRĄD PRZEMIENNY O OBNIŻONEJ CZĘSTOTLIWOŚCI 15, 16 2/3, 25 HZ
Innym systemem zasilania elektrycznych pojazdów trakcyjnych jest
prąd przemienny o obniżonej częstotliwości.
System ten jest najbardziej ekonomiczny na liniach długich,
gdzie odległości między stacjami są długie. Typowymi
napięciami systemu prądu przemiennego są napięcia
15 kV i 16 kV w Europie oraz 11 kV i 22 kV w Ameryce Północnej.
Obniżenie częstotliwości wymuszone jest przez zjawiska
jakie zachodzą w silniku podczas rozruchu. W momencie
ruszania silnik pobiera największy prąd przez co wytwarza
się duże zmienne pole magnetyczne, które powoduje
powstawanie dużych sił elektromotorycznych w zwartych
cewkach silnika. Częstotliwości typowe to 15 Hz i
16 2/3 Hz w Europie, a w Ameryce Północnej 25 Hz.
Energię elektryczną prądu przemiennego o parametrach
wymaganych przez system można uzyskać poprzez podstacje trakcyjne,
w których obniżana jest częstotliwość lub ze specjalnej
elektrowni kolejowej. Pierwszy sposób jest bardziej
korzystny ponieważ energia jest pobierana z ogólnokrajowej
sieci energetycznej o częstotliwości 50 Hz,
następnie przetwarzana na prąd o obniżonej
częstotliwości przez przekształtniki prądu przemiennego. Podstacje trakcyjne są drogie, gdyż wymagają stosowanie drogich przekształtników dużej mocy. Innym sposobem wytworzenia napięcia o obniżonej częstotliwości są elektrownie kolejowe wytwarzające
energię tylko na potrzeby trakcji i dzięki temu
nie trzeba podstacji trakcyjnych z drogimi urządzeniami
obniżającymi częstotliwość. Jednak energię tą nie można
wykorzystać nigdzie indziej oprócz trakcji, ani w zakładach
przemysłowych, ani do oświetlenia ulic.
Zalety systemu:
- sterowanie prędkością obrotową silnika odbywa
się bez strat energii elektrycznej na rezystorach
(jak w przypadku prądu stałego z rozruchem rezystorowym),
- prędkość silnika reguluje się zmieniając zaczepy
na transformatorze,
- wysokie napięcie powoduje, że prąd pobierany
przez silniki jest stosunkowo mały, a co za tym idzie
system ten jest ekonomiczny w eksploatacji,
- nie potrzeba grubych przekrojów sieci trakcyjnej,
bo prąd pobierany przez pojazdy nie jest duży przez co
oszczędzamy miedź i stal,
- odległości między podstacjami są większe niż przy
prądzie stałym.
Wady systemu:
- niski współczynnik mocy sieci i silników
(szczególnie podczas rozruchu),
- zmienne pole magnetyczne powoduje zakłócenia w
sieciach telekomunikacyjnych, teletechnicznych,
radiotechnicznych oraz sygnalizacyjnych,
- obniżona częstotliwość powoduje, że
przetwarzanie lub produkcja energii wymaganej
przez sieć jest droga i wymaga specjalnych
maszyn oraz obsługi.
Podobnie jak w innych systemach wady i zalety
pokrywają się i trudno powiedzieć na ile ten system
jest ekonomiczny. Sama budowa sieci dla tego systemu
jest droga, ale eksploatacja taboru tania, w systemie
prądu stałego jest odwrotnie. System ten stosują m.in. Niemcy,
Austria, Szwajcaria, Szwecja, Norwegia, Stany Zjednoczone.